Sosyal Medyada Kıskançlık!

Sosyal Medyada Kıskançlık, Haset ve Toplumsal Dinamikler: İnsanlar Neden Birbirini Aşağı Çekiyor?

Sosyal medyada bahsettiğiniz bu durum, insan psikolojisinin karmaşık yapısından ve toplumsal dinamiklerden kaynaklanıyor. Bu tür davranışları anlamak için birkaç temel noktayı göz önünde bulundurabiliriz:

1. Kıskançlık ve Haset

İnsanlar genellikle başkalarının başarılarını veya popülerliğini tehdit olarak algılayabilir. Bu, “sıfır toplamlı oyun” zihniyetinden kaynaklanır; yani, bir kişinin yükselmesi diğerlerinin düşmesi anlamına geliyormuş gibi düşünülür. Bu yanlış bir algı olsa da, sosyal medyada bu tür hisler kolayca tetiklenir. Özellikle Türk toplumunda “elalem ne der” kültürü nedeniyle kıskançlık daha fazla ortaya çıkabilir.

2. Rekabetçi Zihniyet

Sosyal medya, bireylerin kendilerini diğerleriyle kıyaslamasını teşvik eder. İnsanlar, “trend olma” veya “beğeni alma” yarışında, başkalarının öne çıkmasını kendi pozisyonlarına bir tehdit olarak görebilir. Bu yüzden, doğru bile olsa bir bilgi paylaşılmayabilir veya beğenilmeyebilir.

3. Anonimlik ve Yüzleşme Eksikliği

Sosyal medya anonim bir ortam sunduğu için insanlar gerçek hayatta yapmayacakları davranışları burada sergileyebilir. Örneğin, eleştirel veya pasif-agresif tutumlar daha yaygındır. Tanımadıkları birine karşı empati kurmak zorunda hissetmezler, çünkü bu kişiyi insan yerine bir “profil” olarak görürler.

4. Eğitim ve Bilinç Seviyesi

Toplumu ilgilendiren doğru bilgilere rağmen paylaşım yapılmamasının veya bunlara rağbet edilmemesinin bir diğer sebebi de eleştirel düşünce eksikliği olabilir. İnsanlar genellikle bilgi doğruluğunu değil, bilginin kendi dünya görüşleriyle uyuşup uyuşmadığını önemser. Kendi menfaatlerine uymayan ya da statülerine tehdit oluşturduğunu düşündükleri bilgileri görmezden gelirler.

5. Kollektif Kültür ve Bireysellik Çatışması

Türk toplumunda kolektif değerler güçlüdür; bu, bireyin topluluğa göre şekillendiği anlamına gelir. Ancak sosyal medya bireyselliği ön plana çıkarır. Bu çatışma, bireylerin kendi değerlerini veya statülerini koruma çabasıyla başkalarını eleştirmesine veya görmezden gelmesine yol açabilir.

6. Üstünlük ve Aşağılık Kompleksi

Bazı insanlar, başkalarını eleştirerek veya onları görmezden gelerek kendilerini üstün hissetmeye çalışır. Bu, aslında derin bir özgüven eksikliğinin ve sosyal medya tarafından körüklenen “yeterince iyi değilim” hissinin bir yansımasıdır.

Çözüm Önerileri

• Empati ve Saygı: Sosyal medyada farklı görüşlere saygı duymayı ve empati kurmayı teşvik etmek önemli.
• Eleştirel Düşünce: Eğitim sisteminde eleştirel düşünce ve bilgi doğrulama becerilerinin geliştirilmesi gerekiyor.
• Pozitif İçerik Üretimi: İnsanları olumlu paylaşımlarla desteklemek, onların değerli hissetmesini sağlayabilir.
• Farkındalık: İnsanlar, sosyal medyanın tetiklediği negatif duyguların farkına varıp kendilerini bu duygularla yüzleştirebilir.

Bu durum sadece Türk toplumuna özgü değil; birçok ülkede benzer eğilimler görülebilir. Ancak kültürel etkiler, bu davranışların şiddetini ve yaygınlığını artırabilir. Sosyal medyayı bilinçli kullanmak, bu tür olumsuzlukların önüne geçmekte yardımcı olabilir.

Nurhayat Volkan