TÜRK POLİSİ NEFES ALMAK İSTİYOR!

TÜRKİYE’DE POLİSLERİN ÇALIŞMA KOŞULLARI VE HAKLARINA İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME

Türkiye’de polisler, kamu düzeninin sağlanması ve halkın güvenliğinin korunması amacıyla büyük bir özveriyle görev yapmaktadırlar. Ancak, bu önemli görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları bazı çalışma koşulları ve uygulamalar, iyileştirilmesi gereken alanları işaret etmektedir.

Polislerin çalışma koşullarının, ulusal hukuk ve uluslararası insan hakları standartlarına uygun şekilde yeniden değerlendirilmesi, hem çalışanların hem de toplumun yararına olacaktır.

Bu yazıda, polislerin çalışma koşullarıyla ilgili bazı dikkat çekici noktalar, mevcut uygulamalarda yapılabilecek iyileştirmeler ve bu doğrultuda uluslararası hukuki çerçeveler çerçevesinde öneriler ele alınacaktır.

1. POLİSLERİN ÇALIŞMA KOŞULLARI

1.1. Fazla Mesai Ücretleri

Polisler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre devlet memuru olarak görev yapmaktadır. Ancak, bazı durumlarda fazla mesai ücretleri konusunda farklı uygulamalar yaşanabilmektedir. Çalışanların, yaptıkları işin karşılığını alabilmesi, devletin üzerine düşen önemli bir sorumluluktur. Bu noktada, polislerin fazla mesai karşılığı alacakları ücretin düzenlenmesi, çalışma şartlarının daha adil bir hale gelmesine katkı sağlayacaktır.

İlgili Mevzuat:

• 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu (Madde 99): “Memurların haftalık çalışma süresi 40 saattir.”
• Anayasa Madde 55: “Ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan faydalanmaları için gerekli tedbirleri alır.”

1.2. Çalışma Saatlerinin Düzenlenmesi

Polislerin çalışma saatleri, bazen amirlerin insiyatifine göre değişiklik gösterebilmektedir. Bu durum, polislerin fiziksel ve psikolojik açıdan daha iyi bir dinlenmeye ihtiyaç duyduğu gerçeğini göz önünde bulundurduğunda, dinlenme sürelerinin doğru şekilde düzenlenmesi önemlidir. Çalışma saatlerinin belirli bir düzene oturtulması, personelin daha verimli çalışabilmesini sağlar.

Avrupa’daki Uygulamalar:

• Almanya’da polisler, haftalık çalışma saatleri 41 saati geçmemelidir ve fazla mesai için telafi yapılması öngörülmektedir.

1.3. Sendika Kurma Hakkı

Polislerin sendika kurma hakları, Türkiye’de şu an için sınırlıdır. Ancak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, bireylerin örgütlenme hakkını güvence altına almaktadır. Çalışanların haklarını savunma ve toplu sözleşme yapma haklarının güvence altına alınması, iş yerinde daha sağlıklı bir diyalog kurulmasını sağlayabilir. Polislerin de, diğer kamu görevlileri gibi, sendika kurma ve haklarını savunma imkânına sahip olmaları, toplumsal barışı pekiştirebilir.

İlgili Mevzuat:

• AİHM Madde 11: “Herkesin barışçıl olarak toplanma ve örgütlenme özgürlüğü vardır.”
• Türkiye Anayasası Madde 51: “Çalışanlar, sendika kurma ve üyelik hakkına sahiptir.”

1.4. Aile Hayatına Saygı ve Zorunlu Görev Yerleri

Bazı durumlarda polislerin zorunlu görev yerleri değişebilmektedir. Bu durum, polislerin ailelerinden uzun süre ayrı kalmasına yol açabilmektedir. Aile birliğinin korunması, her bireyin temel hakları arasında yer almaktadır. Aile hayatına saygı gösterilmesi, çalışanların hem profesyonel hem de özel yaşam dengelerini koruyabilmeleri için büyük önem taşımaktadır.

İlgili Mevzuat:

• AİHM Madde 8: “Herkesin özel ve aile hayatına saygı gösterilmesi hakkı vardır.”

1.5. Psikolojik Baskı ve Adil Disiplin Süreçleri

Çalışanların iş yerinde daha verimli olmaları ve kendilerini güvende hissetmeleri için adil bir disiplin sistemi gereklidir. Zaman zaman keyfi uygulamalar veya kişisel baskılar, çalışanların motivasyonunu olumsuz etkileyebilir. Çalışma ortamının iyileştirilmesi, bireylerin haklarının güvence altına alınması, adil bir yönetim anlayışının oluşturulması açısından önemlidir.

İlgili Mevzuat:

• AİHM Madde 3: “Hiç kimse insanlık dışı veya aşağılayıcı muameleye tabi tutulamaz.”
• Türkiye Anayasası Madde 17: “Kimseye insan onuruna aykırı ceza veya muamele uygulanamaz.”

2. AİHM’YE BAŞVURU SÜRECİ

Polislerin karşılaştıkları hak ihlallerine dair çözüm arayışları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru yoluyla mümkündür. AİHM, Türkiye’deki iç hukuk yollarının tükenmesinin ardından başvuruları kabul etmektedir.

2.1. Başvuru İçin Gereken Şartlar:

• Türkiye’deki iç hukuk yollarının tükenmiş olması gerekir (Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapılmış olmalıdır).
• AİHM’nin temel haklar açısından ihlali ele aldığına dair bir durum olmalıdır.
• Başvuru, iç hukuk yollarının tükenmesinden sonra en fazla 4 ay içinde yapılmalıdır.

2.2. Başvuru İçin Gerekli Belgeler:

• AİHM Başvuru Formu
• Kimlik Fotokopisi
• İlgili Mahkeme Kararları ve Belgeler
• Başvuru Dilekçesi

3. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Polislerin karşılaştığı çalışma koşulları ve hak ihlalleri, yalnızca çalışanlar için değil, toplumun güvenliği ve huzuru için de önem taşımaktadır. Bu tür sorunların çözülmesi, sadece polislerin yaşam kalitesini artırmakla kalmaz, aynı zamanda daha etkili bir güvenlik hizmeti sunulmasına da katkı sağlar. Türkiye’deki hukuki çerçeve ve uluslararası insan hakları normları doğrultusunda yapılacak iyileştirmeler, polislerin daha sağlıklı ve verimli bir çalışma ortamına sahip olmasını sağlayacaktır. Bu bağlamda, polislerin haklarının korunması ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi, toplumun tüm kesimleri için olumlu sonuçlar doğuracaktır.

Bu yazı, hem ulusal hukuk hem de uluslararası insan hakları perspektifinden bakıldığında daha sağlıklı bir diyalog kurulmasına ve polislerin çalışma koşullarının geliştirilmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Adaletin sağlanması ve bireysel hakların korunması, toplumun tüm kesimleri için önemlidir.

Nurhayat Volkan/Germany